قدم اول در سیر الی الله و در مسیر تقرب خداوند این است که هر وقت تصمیم به خودسازی گرفت، بداند که فاصله ای طولانی با مولای خود دارد و مراقب باشد که حداقل اگر نزدیک تر نشد، دورتر نیز نشود و سعی کند موقعیتی که دارد، حفظ کند و بعد کم کم به جلو حرکت کرده، خود را به مولا نزدیک تر کند.

احساس لذت در نماز، یک سری مقدمات خارج از نماز دارد و یک سری مقدمات در خود نماز. آنچه پیش از نماز و در خارج از نماز باید مورد ملاحظه باشد و عمل شود، این است که انسان گناه نکند و قلب را سیاه و دل را تیره نکند و معصیت، روح را مکدر می کند و نورانیت دل را می برد، و در هنگام خود نماز نیز انسان باید زنجیر و سیمی دور خود بکشد تا غیر خدا داخل نشود، یعنی فکرش را از غیر خدا منصرف کند و توجهش با غیر خدا مشغول نشود؛ و اگر به طور غیر اختیاری توجهش به جایی منصرف شد، به محض التفات پیدا کردن باید قلبش را از غیر خدا منصرف کند.

ما برای اوقات خواب خود افسوس می خوریم که چرا برای نماز شب بیدار نمی شویم، در صورتی که اوقات بیداری را به غفلت می گذرانیم، زیرا اگر در بیداری به توجه و بندگی مشغول بودیم، توفیق بیداری شب را نیز برای تهجد و خواندن نافله ی شب و تلاوت قرآن پیدا می کردیم.

روحانی و عالم، به طبیبی می ماند که هر کجا با افرادی برخورد نمود، آنها را طبابت کند و دوای دردهای آنها را بیان کند، زیرا ممکن است دردمندی باشد که پی دوا می گشته و نمی یافته، ولی در نزد او دوای درد و مرض های روحی خود را پیدا کند. حال ما تقریباً حال کسانی است در زمان و نزد انبیاء (علیهم السلام) بودند و از آنها استفاده نمی کردند، زیرا ما هم در کنار نمایندگان آنها یعنی علما هستیم و می توانیم به نزد آنها برویم و از آنها استفاده کنیم، ولی نمی رویم و استفاده نمی کنیم.

خدا کند وقت رفتن با یقین و بینایی از دنیا برویم. اگر طالب باشیم و در طلب، خلوص و جدیّت داشته باشیم، در و دیوار به اذن الله، هادی ما خواهند بود. و اگر طالب و تشنه نباشیم، در کنار آن چشمه ی رحمت، محروم خواهیم بود؛ چنان که سخنان رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در قلب ابوجهل و ابولهب اثر نکرد. اگر مزاج انسان علیل و مریض باشد، با پند و اندرز علاج او امکان پذیر نخواهد بود و گل گاوزبان و گل بنفشه او را علاج نخواهد کرد.

این اختلافی که در ترک محرمات و فعل واجبات است، اگر بخواهد عادیِ کسی باشد، سرچمه اش ترس از خداست. و السلام! همین کافی است، این ملکه است، حالا حکماً باید سلمان بشود؟ نه! ممکن است به ابتلائاتی مبتلا شود، اما تا زود ملتفت شد که این چه کار قبیحی بود، چه کار بدی بود، توبه می کند و بر می گردد. «ان الله یحب کل مفتن تواب». خداوند هر گرفتار توبه کننده ای را دوست دارد.

سجده ی طولانی از عباداتی است که کمر شیطان را می شکند. اما کسی که سجده ی طولانی انجام می دهد باید مواظب باشد که مرتکب ریا نشود. بعد از سجده باید جلوی آیینه بایستد و ببیند که آیا جای مهر در پیشانی اش نقش بسته یا نه، اگر نقش بسته بود، مقداری بمالد تا به صفت رذیله مبتلا نشود.